پلی اکریل آمید (polyacrylamide) یا به اختصار PAM از مونومر آکریل آمید هایی تشکیل شده که از انتها به یکدیگر چسبیده اند. وزن این پلیمر آلی محلول در آب بالا به نسبت بالا است که فرمول شیمیایی آن  [-CH2CH(CONH2)-] است. این ماده در دمای اتاق به صورت جامد، بی بو و به شکل شیشه است که البته در تولیدات مختلف ممکن است به صورت پودر، دانه دانه و یا ورقه در بیاید. 

در ادامه این مقاله به بررسی کلی از پلی اکریل آمید، کاربردها و نحوه خرید آن می پردازیم. 

پلی اکریل آمید چیست؟

این ماده در واقع یک پلیمر آلی است که به دلیل خواص مختلفی که دارد در صنایع مختلف به کار گرفته می شود. یکی از خواص مهم پلی اکریل آمید این است که باعث ویسکوزیته شدن آب شده که نتیجه آن لخته شدن مولکول های آب است. دو عاملی که بر روی PAM تاثیر زیادی دارند یکی وزن مولکول ها است و دیگری بار آن ها. 

انواع مختلفی از پلی اکریل آمید وجود دارد که عبارت اند از آنیونی، غیر یونی، کاتیونی، کوپلیمرها و هموپلیمرها. 

فواید پلی اکریل آمید

•میزان راندمان را بالا می برد.

•هزینه های تصفیه آب را کاهش می دهد.

•باعث افزایش راندمان فیلتراسیون می شود. 

•کیفیت نهایی را بالا می برد. 

خواص شیمیایی پلی اکریل آمید

مقاومت حرارتی بالای این ماده باعث شده که حتی در دمای بالا تا حدود ۲۳۰ درجه سانتی گراد هم، کاملا ذوب نشود و تنها شکل خمیری به خود بگیرد. جذب آب بالا از ویژگی های بارز پلی اکریل آمید است که آن را در دسته پلیمرهای آب دوست قرار داده و به همین دلیل در جهت تولید محلول های آبی غلیظ از آن استفاده می کنند. 

در ادامه بخشی از خواص فیزیکی پلی اکریل آمید را نیز معرفی می کنیم:

•حلال در آب

در صورت ترکیب با آب، رنگ روشن و شفافی دارد. همچنین می تواند در آب سر هم کاملا حل شود. 

•پایداری

پایداری PAM در دماهای متوسط جزء ویژگی های فیزیکی آن است. به طور مثال پودر پلی اکریل آمید در صورتی که در معرض دمای بسیار بالا نباشد، دوام زیادی دارد. 

•سمی بودن

این ماده به هیچ عنوان سمی نیست مگر اینکه حاوی مونومرهای پلیمریزه باشد. در صورت سمی بودن پلی اکریل آمید، باید مقداری بی کربنات سدیم به آن افزود تا مونومرهای سمی درونش از بین برود. 

•تاثیرگذاری روی محیط زیست

برخی نگرانند که استفاده از این ماده در کشاورزی موجب سمی شدن و در نهایت سرطان زایی مواد غذایی شود. اما تحقیقات نشان داده که در مقداری از PAM که در نهایت در محصولات کشاورزی باقی می ماند بسیار کم و بدون خطر است. 

کاربردهای پلی اکریل آمید

بیشترین استفاده از این پلیمر در صنعت تصفیه آب است. زیرا با انعقاد ذرات کلوئیدی و لخته سازی باعث ته نشین شدن ناخالصی آب خواهد شد. در زیر تعدادی از این صنایع مربوطه را برای شما نام می بریم:

•پساب کشاورزی

•پساب کاغذسازی

•تصفیه آب آشامیدنی

•پساب فرآوری شیر

•پساب های شهری

•پساب های حاوی روغن و یا یون های فلزی

•صنایع غذایی 

•فاضلاب حاوی رنگ 

•صنایع تولید نوشیدنی

اما این تنها کاربرد PAM نیست. در صنایع و مشاغل مختلفی نشانه هایی از به کارگیری این ماده شیمیایی به چشم می خورد. مثل:

•استخراج روغن

•تولید فیلم 

•شستن زغال سنگ

•ریشه زنی در کشاورزی

•بالا بردن کیفیت محصولا کشاورزی

•بالا بردن هوادهی در کشاورزی

•متالوژی

•کاربردهای پزشکی: به دلیل پایداری این ماده از آن برای جداسازی الکتروفورتیک پروتئین با اندازه های مشخص استفاده می کنند. 

•محصولات آرایشی: یکی از انواع بایندر ها و تثبیت کننده های محصولات آرایشی پلی اکریل آمید است. به همین دلیل در ترکیب بسیاری از لوسیون ها، کرم های ضد پیری، مرطوب کننده ها و محصولات سلامت مو مورد استفاده قرار می گیرد. 

موارد ایمنی استفاده از پلی اکریل آمید

این ماده برای سلامتی کاملا امن و بی خطر شناخته شده است. اما در صورت برخورد با آن بهتر است نکات زیر را رعایت نمایید. 

۱٫در صورتی که با پوستتان برخورد کرد، محل برخورد را سریعا با آب و صابون بشویید. همچنین لازم تمامی لباس هایی که احتمال می دهید آلوده شده اند را تعویض کنید. 

۲٫اگر حس می کنید که چش هایتان با این ماده آلوده شده است، به مدت ۱۴ دقیقه آن ها را با آب بشویید. اگر التهاب بیشتری مشاهده کردید لازم است که به چشم پزشک مراجعه نمایید. 

۳٫در صورت استنشاق بیش از حد، خود را به هوای تازه و آزاد برسانید. اما اگر تنگی نفس تشدید شد باید به کپسول اکسیژن وصل شوید. 

۴٫اگر فردی ناخواسته پلی آکریل آمید را خورد، هرگز او را مجبور به استفراغ نکنید. بهتر است در این مورد از ابتدا به پزشک مراجعه نمایید. 

جمع بندی

امیدوارم که اطلاعات مفیدی را درباره پلی اکریل آمید در اختیارتان قرار داده باشیم. در صورت داشتن سوالات بیشتری درباره این محصول و یا استعلام قیمت می توانید با ما در مجموعه فرسان شیمی تماس حاصل فرمایید.