آلکیل بنزن سولفونیک اسید یا اسید سولفونیک یک ترکیب شیمیایی است که به LABSA معروف می باشد. فرمول شیمیایی این اسید عبارت است از H2O3S. بیشترین کاربرد این سورفاکتانت آنیونی در تولید شوینده هایی مثل پودرهای لباسشویی و مایع ظرف شویی است.
اسید سولفونیک چیست؟
سولفونیک اسید یک مایع روغنی شکل است که رنگ قهوه ای دارد و در آب حل می شود. گاهی اسید سولفونیک را با اسید سولفوریک به اشتباه یکی می دانند. در صورتی این دو ماده با یکدیگر تفاوت دارند. در اسید سولفونیک یک گروه آلی جایگزین یک گروه هیدروکسیل می شود.
میزان قدرت این اسید بسیار زیاد است و می تواند باعث خوردگی شود. به همین علت در زمان استفاده و نگهداری از آن باید دقت لازم را به کار برد.
ویژگی های اسید سولفونیک
این اسید در دسته ترکیبات ارگانوسولفور قرار می گیرد. سولفونات نامیست که بر روی استرها و نمک های اسید سولفونیک گذاشته شده و در صنایع مختلفی از آن ها استفاده می شود. خاصیت اسیدی بودن این ترکیب از اسید کربوکسیلیک، یک میلیون بار بیشتر است و به علت اینکه قطبیت بالایی که دارد، معمولا به صورت روغنی و یا دانه های بلوری جامد موجود است.
اسید سولفونیک در حالت جامد اکسید کننده نیست و به همین دلیل در واکنش های آلی نقش کاتالیزور را دارد.
کاربردهای اسید سولفونیک
تولید مواد شوینده
همان طور که گفته شد، مهم ترین و اصلی ترین کاربرد اسید سولفوریک در تولید مواد شوینده است. سولفونات ها بخش مهمی از ترکیبات را در صنایع شوینده به خود اختصاص داده اند. در واقع از انواع مواد قطبی و غیر قطبی سورفکتانت ها برای افزودن ویژگی هایی مانند لکه بری، تمیز کنندگی و ایجاد کف استفاده می شود.
ساختار مولکولی سورفکتانت ها دارای دو بخش قطبی و غیر قطبی است. بخش آب دوست که قطبی هم نامیده می شود، شامل هیدروکسی و سولفونیک است و باعث راحت تر حل شدن ماده در محلول می شود. بخش غیر قطبی یا آب گریز نیز شامل حلقه است و کاربردش این است که لکه ها را با احاطه مولکول های غیر قطبی از بین ببرد.
در رنگیزه
کاربرد دیگر اسید سولفونیک در رنگیزه ها است. طی فرایند سولفوناسیون، آنتی کوئینون ها که نوعی زنگ هستند، تولید می شوند. به طور کلی سولفونیک اسیدها در تولید رنگ های قابل شست و شو نقش مهمی دارند. این گروه باعث اتصال قوی تر رنگ به سطوح یا جنس مورد نظر می شود. به همین دلیل در نساجی نیز از رنگ های حاوی سولفوریک استفاده می شود.
کاتالیزور
آغاز یک واکنش شیمیایی بر عهده کاتالیزور است که سرعت واکنش را نیز تا حد زیادی، بالا می برد. اسید سولفوریک نیز به عنوان یک اسید قوی، به عنوان یک کاتالیزور مورد استفاده قرار می گیرد.
Sulfa drugs
Sulfa drugs یا همان داروهای سولفا، آنتی باکتریال هایی هستند که یکی از اجزای اصلی آن ها اسید سولفونیک است. سولفونامیدها می توانند از رشد باکتری های مضر در بدن جلوگیری کنند.
روان کننده
•روان کننده های ضد اصطکاک : با سولفونات های باریم
•روان کننده ها و گریس های دنده ای : با سولفونات های کلسیم و سدیم
•افزودنی در فرمولاسیون روان کننده : با سولفات منیزیم
محصولات مراقبت پوست
در بسیاری از کرم ها و لوسیون های پوستی به دلیل قابلیت جذب اشعه ماورا بنفش که موجب آفتاب سوختگی، پیری و سرطان پوست می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. از ویژگی های سولفونیک اسید جذب اشعه مضر خورشید است. همچنین سلول های مرده پوست را از بین برده و آنزیم های پوستی را فعال میکند. در نهایت می توان نتیجه گرفت که این ماده سبب جوانسازی پوست خواهد شد.
بازیافت کردن نفت خام
سولفونات های نفتی یا همان مشتقات خنثی شده نفت مانند پارافین، بر اثر سولفوناته پدید می آیند. همچنین به کمک این اسید می توان نفت خام گیر افتاده در میان سنگ ها را بازیافت کرد.
استفاده از اسید سولفوریک به عنوان ماده ضد خوردگی
شاید جالب باشید که بدانید، ماده ای مانند اسید سولفونیک خود دارای خاصیت ضد زنگ و ضد خوردگی باشد. به همین علت است که از آن در صنایع کشاورزی و به منظور پاکسازی تجهیزات مربوط به آن استفاده می کنند. افزودن این ترکیب به روغن های روان کننده موجب ضد زنگ شدن آن ها می شود.
پوشش
پوشش بدنه و کف خودرو ها با کمک اسید سولفونیک آروماتیک انجام می پذیرد. به همین علت است که بدنه خودرو مقاومت خوبی در برابر زنگ زدگی، سایش یا هوازدگی دارد.
سایر کاربردهای اسید سولفونیک
•باتری سازی : حفظ الکترولیت روی سیم و باتری سرب اسید
•تولید لاتکس : تولید دستکش های لاتکس
•ساخت کاغذ : با کمک لیگنو سولفونات ها
نکات ایمنی در زمان استفاده از سولفونیک اسید
به کلیه واحدهایی که از اسید سولفونیک در تولیدات خود استفاده می کنند، توصیه می کنیم که محیط را به دستگاه های تهویه مناسب تجهیز کنند. همچنین استفاده از ماسک و لباس ایمنی نیز از الزامات کار با این ماده است. لمس، استنشاق و بلع این ماده خطرناک بوده و می تواند موجب سوزش چشم، سوختگی و مشکلات ریوی و تنفسی شود.
جمع بندی
جهت خرید اسید سولفونیک می توانید با مشاوران فرسان شیمی تماس گرفته و اطلاعات دقیق خرید این محصول کاربردی را دریافت و ثبت سفارش نمایید.