تربانتین در ابتدا تنها برای تمیز کردن برس ها مورد استفاده قرار می گرفت. اما امروزه از این ماده به عنوان یک راه حل طبیعی برای درمان برخی از بیماری ها مانند دردهای مزمن و مشکلات تنفسی کمک گرفته می شود. تربانتین که به روغن سقز نیز معروف است در صنایعی مانند تولید لوازم آرایشی و بهداشتی، تولید عطر و یا پمادهای تسکین دهنده درد کاربرد دارد.

با این وجود نمی توان منکر خاصیت اسیدی آن شد. چرا که استفاده بیش از حد و مستقیم از آن اثرات منفی بر روی بدن دارد. این مقاله به بررسی مزایا، معایب و کاربردهای تربانتین می پردازد.

تربانتین چیست؟

این ماده یک مایع بی رنگ است که از رزین یا همان شیره برخی از گونه های درختی از جمله درختان کاج به دست می آید. البته نباید آن را با روغن درخت کاج که از روش تقطیر چوب این درخت به دست می آید اشتباه بگیریم.

این روغن رایحه بسیار قوی دارد و دقیقا به همین علت است که در تولید خوشبوکننده ها، عطرها و حتی صابون ها نقش پررنگی دارد. 

از طرفی از تربانتین به عنوان یک حلال در رقیق کردن رگ های روغنی و یا تمیز کردن برس و فرچه های رنگ استفاده می شود. 

تربانتین با تقطیر بیشتر خاصیت سمی خود را از دست داده و تبدیل به یک طعم دهنده برای برخی از نوشیدنی ها و یا مواد غذایی می شود. 

آیا تربانتین فوایدی برای سلامتی دارد؟

تحقیقات انسانی محدودی برای این ماده به عمل آورده شده است و به همین دلیل با قطعیت نمی توان درباره خاصیت سمی بودن آن نظر داد. بنابراین باید از بلع آن به طور جدی خودداری کرد. اما استفاده از انواع فرآوری شده آن که به صورت موضعی و به عنوان دارو تجویز می شود، مشکلی ندارد. به ویژه در افرادی که از دردهای عضلانی، عصبی و مفاصل رنج می برند، تربانتین می تواند یک درمان کننده مناسب باشد. در یک مطالعه که بر روی ۳۰۰ نفر انجام شد، روغن سقز توانست تاثیر گذاری بسیار خوبی ( به اندازه کرم کپسایسین ) داشته باشد و دردهای عصبی و یا دردهایی که از طریق دیابت به افراد منتقل شده بود را بهبود ببخشد.

آزمایش انسانی دیگری که بر روی ۲۰ نفر انجام شد نشان داد که اسپری حاوی تربانتین، کافور، میخک، اکالیپتوس و منتول می تواند دردهای عضلانی خفیف را تا حد زیادی کاهش دهد.

با این وجود به طور قطع نمی توان درباره اثرگذاری کامل روغن سقز در این اسپری نظر داد. چرا که مواد دیگری نیز در این دارو وجود داشته و ممکن است تسکین درد نیز به دلیل وجود یکی از آنها باشد. 

از این روغن برای رفع دندان درد، جلوگیری از عفونت و رفع گرفتگی استفاده می شود. اما بهتر است قبل از استفاده حتما با پزشک خود در این مورد مشورت نمایید. 

سایرمزایای تربانتین برای سلامتی: 

•خلط آور

•از بین بردن کرم روده

•بهبود درد سیاتیک

•رفع مشکلات مثانه

•رفع سنگ‌ های صفراوی

•درمان روماتیسم 

•به کارگیری در شربت های ضد سرفه 

عوارض روغن سقز

روغن سقز نوعی ماده سمی تلقی می شود و در صورت مصرف می تواند عوارض جانبی متعددی ایجاد کند. علائم مسمومیت با تربانتین ممکن است شامل موارد زیر شود :

•نارسایی کلیه

•از دست دادن بینایی

•درد قفسه سینه

•تورم گلو شما

•استفراغ

•سرفه کردن

•فشار خون پایین

•خون در ادرار 

•کم شدن نیروی جنسی

•فلج مراکز عصبی ( در صورت مصرف بیش از حد)

•درد شکم

•اسهال

•بیهوشی

•مضر برای افرادی که ورم کلیه دارند.

استفاده از روغن سقز در روزهای ۰٫۵-۵ اونس (۱۵-۱۵۰ میلی لیتر) یا بیشتر می تواند کشنده باشد.

تحقیقات نشان می ‌دهند که استنشاق مستقیم تربانتین ممکن است دستگاه تنفسی شما را تحریک کرده و برای مبتلایان به بیماری‌ های تنفسی مانند آسم ایجاد خطر کند. استفاده از این روغن بر روی پوست میتواند منجر به درماتیت یا التهاب پوست شود. کودکان و خانم هایی که باردار یا شیرده هستند نیز باید از مصرف این روغن اجتناب کنند. 

ویژگی های فنی تربانتین

•جرم مولی : ۱۳۶٫۲۳۸ گرم بر مول

•نقطه جوش : ۱۵۴ درجه سانتی گراد

کاربردهای تربانتین

•خوشبوکننده مواد آرایشی، عطرها و صابون ها

•سنتز ترکیبات شیمیایی معطر

•استفاده در آدامس های تسکین دهنده درد دندان

•حفظ چوب و آب بندی قایق و کشتی

•به عنوان حلال و یا تثبیت کننده در نقاشی

•جایگزین نفت خام 

•تولید جلا

•تولید لوازم آرایشی

•برای سنتز آلی

•ماده اولیه صنایع مختلف تولید مواد شیمیایی

نحوه استفاده ایمن از تربانتین

•قبل از استفاده، مقدار کمی از آن را روی پوست خود امتحان کنید. 

•قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید. 

•بهتر است تربانتین قبل از استفاده با روغن دیگری رقیق شود. 

•این ماده قابل اشتعال است. بنابراین در زمان و مکان نگهداری از آن دقت نمایید. 

•محل نگهداری تربانتین باید خنک و خشک باشد. 

جمع بندی

جهت ثبت سفارش تربانتین و نحوه استفاده از آن در صنایع مختلف با مشاوران فرسان شیمی تماس حاصل فرمایید.