می دانیم که امروزه، علم شیمی و محصولات شیمیایی به زندگی انسان ها گره خورده است. ما همواره شاهد اکتشافات جدید شیمی دانان و محققان هستیم تا با معرفی مواد و ترکیبات جدید زندگی روزمره ما را دستخوش تغییرات جدید کنند. یکی از شاخه های اصلی علم شیمی و تحقیقات صورت گرفته بر روی آن، اسیدها هستند که بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف به خود اختصاص داده اند. اسید پالمیتیک نیز یکی از خاص ترین انواع اسید ها است که در این مقاله درباره آن صحبت خواهیم کرد. 

اسید پالمیتیک چیست؟

فرمول شیمیایی اسید پالمیتیک CH3(CH2)14COOH است که با نام هگزادکانوئیک اسید نیزشناخته می شود. این اسید چرب اشباع به طور طبیعی در گیاهان، میکروارگانیسم ها و حیوانات وجود دارد. روغن حاصل از میوه درخت خرما که به روغن نخل معروف است حاوی مقدار زیادی از اسید پالمیتیک می باشد. بدن ما نیز کربوهیدرات های اضافی را به اسید پالمیتیک تبدیل می کند. این اسید در بافت چربی حیوانات نیز به مقدار زیادی یافت می شود.

از جمله منابعی که در آن می توان اسید پالمیتیک را پیدا کرد روغن نخل، روغن پالم، روغن نارگیل، لبنیات، کره کاکائو، روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن ذرت، روغن سویا، مرغ، و گوشت هستند. 

ویژگی های اسید پالمیتیک

این ترکیب طی فرایند سنتز اسید های چرب که به آن لیپوژنز گفته می شود، به وجود می آید که اسیدهای چرب طولانی تری را نیز می توان به کمک آن تولید کرد. 

اسید پالمتیک را در دسته کربوکسیلیک اسید قرار می دهند که دنباله‏ طویل آلیفاتیک را داراست. این اسید مشابه سایر اسیدهای چرب طبیعی دارای ۸ اتم کربن و از آن جایی که یک اسید چرب اشباع شده است، اتم های کربن آن با تعداد زیادی از اتم های هیدروژن متصل هستند. 

•جرم مولی : ۴۰٫۲۵۶ گرم بر مول 

•چگالی : ۰٫۸۵۳ گرم در سانتی متر مکعب در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد و ۰٫۸۵۲۷ گرم در سانتی متر مکعب در دمای ۶۲ درجه سانتی گراد

•نقطه ذوب : ۶۳ درجه سانتی گراد 

•نقطه جوش : ۳۵۱ درجه سانتی گراد

•نا محلول در آب

•شکل ظاهری : پودر کریستالی سفید

مزایای اسید پالمیتیک

این اسید یکی از بهترین نرم کننده ها برای پوست و مو است. عملکرد پالمیتیک به این گونه است که با ایجاد یک لایه محافظتی، رطوبت را درون پوست نگه می دارد. این ماده داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی از آسیب های رادیکال آزاد بر روی پوست جلوگیری کرده و در نتیجه پوستی درخشان را برای ما به ارمغان می آورد. 

این ماده هیچ خطری و عوارض مصرفی نداشته و استفاده از آن بدون مانع است. کلیه افراد با پوست های حساس نیز می توانند از محصولات حاوی اسید پالمیتیک استفاده کرده و نگران عوارض ناشی از آن نباشند. 

لازم به ذکر است که ماده به صورت طبیعی نیز توسط پوست تولید می شود و از ایجاد چین و چروک بر روی آن جلوگیری می کند. اما با بالا رفتن سن تولید این ماده توسط بدن تا ۵۶ درصد کم خواهد شد. بنابراین در افرادی که ترشح این ماده کم است، استفاده از محصولاتی مانند روغن هسته خرما با دارا بودن بیش از ۱۰ درصد اسید پالمیتیک، توصیه می شود. 

کاربردهای اسید پالمیتیک 

سورفاکتانت :

از این ماده به عنوان سورفکتانت در تولید صابون و محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. به همین منظور در صابون سازی از ترکیب روغن نخل و هیدروکسید سدیم و تصفیه آن، گلیسرول و پالمیتات سدیم به دست می آورند. به دلیل قابلیت از بین بردن کثیفی، چربی اضافه و عرق، از این ماده در تولید انواع شوینده های مو و بدن استفاده می شود. 

مواد غذایی :

اسید پالمیتیک ماده ای به نسبت ارزان است که می تواند در طعم و بافت مواد غذایی تاثیر ویژه ای داشته باشد. در غذاهای آماده و نیمه آماده نیز اسید پالمتیک و نمک سدیم را برای افزایش زمان نگهداری استفاده می کنند. سدیم پالمیتات یکی از افزودنی های مجاز در مواد غذایی ارگانیک است. 

موارد نظامی :

تولید ناپالم که در جنگ جهانی دوم نیز کاربرد بسیاری داشت از اسید پالمیتیک گرفته می شود. این ماده که با ترکیب نفتنیک اسید و اسید پالمیتیک به دست می آید، یک عامل ژل ساز است و در عملیات دفاع مورد استفاده قرار می گیرد. 

پژوهش های علمی :

اسید پالمیتیک نقش ویژه ای در تحقیقات جامعه پزشکی دارد. آن ها توانسته اند به این موضوع پی ببرند که مصرف این ترکیب در مواد غذایی می تواند باعث افزایش لیپوپروتئین با چگالی کم و کلسترول شده و در نتیجه موجب ایجاد بیماری های قلبی و عروقی شود. آن ها استفاده از اسیدهای چرب غیر اشباع مانند اسید اولئیک به جای اسید های چرب اشباع مانند اسید پالمیتیک را توصیه می کنند. 

کاربرد دارویی :

طی تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است، این ماده می تواند اثر بیماری های عصبی مانند اسکیزوفرنی را نیز کم کند. 

نتیجه گیری

همان طور که گفته شد، اسید پالمیتیک یکی از اسیدهای مفید در میان اسیدهای چرب است که کاربرد گسترده ای به خصوص در محصولات بهداشتی و آرایشی دارد. جهت سفارش این محصول می توانید با کارشناسان ما در فرسان شیمی تماس حاصل فرمایید.