خرید کلر مایع - تولید کننده کلر مایع
کلر مایع که اغلب به صورت محلول هیپوکلریت سدیم (NaClO) شناخته می‌شود (یا در غلظت‌های بالا به عنوان آب ژاول)، یک ماده‌ی بسیار مهم با قدرت ضدعفونی‌کنندگی و سفیدکنندگی بالاست.ماهیت و فرمول شیمیایی کلر مایع
کلر عنصری با نماد Cl و عدد اتمی ۱۷ است که در گروه هالوژن‌ها قرار دارد. در شرایط استاندارد، به صورت گاز زرد مایل به سبز، سنگین‌تر از هوا، با بوی تند و خفه‌کننده و بسیار سمی وجود دارد. اما منظور از کلر مایع در مصارف رایج (مانند استخر و خانگی) معمولاً محلول آبی هیپوکلریت سدیم (NaClO) است. این محلول بسته به کاربرد، خلوص متفاوتی (مثلاً ۱۰ تا ۱۵ درصد کلر فعال) دارد. در صنعت، گاهی منظور از کلر مایع، گاز کلر (Cl2) است که تحت فشار و سرما به حالت مایع درآمده و در سیلندرهای مخصوص نگهداری می‌شود.روش‌های تولید کلر مایع
تولید کلر مایع (هیپوکلریت سدیم) به طور عمده از دو روش اصلی صورت می‌گیرد:- الکترولیز محلول آب نمک (کلرید سدیم): این روش اصلی‌ترین شیوه تولید صنعتی است که در آن جریان الکتریکی از محلول غلیظ نمک عبور داده می‌شود و گاز کلر (Cl2)، سود سوزآور (سود پرک یا هیدروکسید سدیم، NaOH) و گاز هیدروژن (H2) تولید می‌شوند. سپس با افزودن گاز کلر تولید شده به محلول سود سوزآور، هیپوکلریت سدیم (NaClO) ساخته می‌شود: Cl2+2NaOH→NaClO+NaCl+H2O
- استفاده مستقیم از گاز کلر و سود پرک: افزودن مستقیم گاز کلر به محلول هیدروکسید سدیم (سود پرک) در دمای کنترل‌شده.
خواص و ویژگی‌های کلر مایع
| ویژگی | مشخصات |
| نام متداول | هیپوکلریت سدیم، آب ژاول (در غلظت‌های بالا)، وایتکس (رقیق‌شده) |
| فرمول شیمیایی | NaClO (در محلول) |
| حالت فیزیکی | مایع زرد کم‌رنگ متمایل به سبز |
| بو | تند، زننده و خفه‌کننده |
| خورندگی | بسیار خورنده است و به تجهیزات فلزی و سطوح آسیب می‌زند. |
| پایداری | ناپایدار است؛ در اثر نور خورشید و حرارت به سرعت تجزیه شده و خاصیت ضدعفونی‌کنندگی خود را از دست می‌دهد. |
| خاصیت ضدعفونی‌کنندگی | قوی؛ با حل شدن در آب، اسید هیپوکلرو (HOCl) که یک اکسیدکننده قوی است، تولید می‌کند. |
| سمیت | سمی است و بخارات آن به دستگاه تنفسی آسیب می‌رساند. |
کاربردهای کلیدی کلر مایع
کلر مایع به دلیل خاصیت اکسید کنندگی و ضدعفونی‌کنندگی قوی خود، در صنایع مختلف و مصارف خانگی کاربردهای گسترده‌ای دارد:۱. تصفیه آب و فاضلاب
- گندزدایی آب آشامیدنی: مهم‌ترین کاربرد کلر، از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها و میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در منابع آب آشامیدنی است.
- ضدعفونی استخرها: برای جلوگیری از رشد جلبک‌ها و باکتری‌ها و حفظ بهداشت آب استخرها.
- تصفیه فاضلاب: برای گندزدایی پساب‌ها قبل از رهاسازی در محیط زیست.
۲. صنایع نساجی و کاغذ
- سفیدکنندگی: به عنوان یک عامل رنگ‌بر قوی برای سفید کردن الیاف در صنعت نساجی و پالپ کاغذ.
۳. مصارف بهداشتی و خانگی
- تولید مواد سفیدکننده خانگی: ماده اصلی تشکیل‌دهنده وایتکس (به صورت رقیق‌شده).
- ضدعفونی سطوح: در بیمارستان‌ها، آشپزخانه‌ها و سرویس‌های بهداشتی برای گندزدایی سطوح و تجهیزات.
۴. سایر صنایع
- تولید برخی از حلال‌های شیمیایی، آفت‌کش‌ها، و پلاستیک‌ها (مانند PVC).
- استفاده در فرآوری مواد غذایی برای شستشو و کاهش بار میکروبی سبزیجات و میوه‌ها.
مزایا و معایب استفاده از کلر مایع
مزایا
- قیمت مناسب و دسترسی آسان: یکی از اقتصادی‌ترین و در دسترس‌ترین ضدعفونی‌کننده‌ها است.
- کارایی بالا: قدرت فوق‌العاده در از بین بردن انواع پاتوژن‌ها.
- سهولت در افزودن: در مقایسه با گاز کلر، نگهداری و استفاده از آن در دوزهای کوچک و با دستگاه‌های پمپ‌کننده ساده‌تر است.
معایب
- سمیت و خطر: بسیار سمی و خورنده است؛ تماس با پوست و چشم باعث سوختگی می‌شود و استنشاق بخارات آن به ریه آسیب می‌زند.
- پایداری کم: در معرض نور و گرما به سرعت تجزیه می‌شود و خاصیت خود را از دست می‌دهد، که نگهداری آن را دشوار می‌سازد.
- تولید محصولات فرعی: واکنش کلر با مواد آلی در آب می‌تواند منجر به تشکیل ترکیبات آلی کلردار (مانند تری‌هالومتان‌ها) شود که برخی از آن‌ها سرطان‌زا هستند.
- تأثیر بر pH: افزودن کلر مایع (هیپوکلریت سدیم) به آب باعث افزایش pH آب می‌شود که نیاز به تنظیم دارد.
نکات ایمنی و نگهداری
استفاده از کلر مایع به دلیل خورندگی و سمی بودن آن، مستلزم رعایت کامل نکات ایمنی است:- تهویه مناسب: همیشه در محیط‌های دارای تهویه مناسب استفاده شود تا از تجمع بخارات سمی جلوگیری شود.
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی: استفاده از دستکش، ماسک تنفسی و عینک ایمنی هنگام حمل و نقل و استفاده ضروری است.
- جلوگیری از ترکیب با سایر مواد: هرگز کلر مایع را با اسیدها (مانند جوهر نمک) یا آمونیاک ترکیب نکنید، زیرا گازهای بسیار سمی و خطرناکی تولید می‌شوند.
- شرایط نگهداری: در ظروف مقاوم در برابر خوردگی، در محلی خنک، خشک، تاریک و دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری شود.
- دور از دسترس اطفال و حیوانات: به دلیل سمی بودن، باید در مکانی ایمن و قفل‌شده نگهداری شود.