اسید استیک که با نام اتانوئیک اسید هم شناخته میشود، نوعی اسید کربوکسیلیک یا اسید آلی با فرمول شیمیایی CH3COOH است. استیک اسید، با ph 2.4 در دسته اسیدهای ضعیف قرار می گیرد. اسید استیک با نماد AcOH شناخته می شود. در ادامه همراه ما باشید تا با ویژگی ها و کاربردهای اساسی این ترکیب بیشتر آشنا شوید.
اسید استیک چیست؟
پیش تولید سلولز استات و پلی وینیل استات، منجر به تولید اسید استیک می شود. از ویژگی های مهم این اسید ضعیف، ضد قارچ و ضد باکتری بودن آن است. این اسید را می توان یک مایع قطبی و حلال پروتون دار دانست و به همین علت است که به خوبی و با هر نسبتی در آب حل می شود. کلروفرم و هگزان نیز که در دسته حلال های غیر قطبی قرار می گیرند، حلال های خوبی برای اسید استیک به شمار می روند.
هرچه آلکان های حلال بیشتر شود، انحلال پذیری این اسید در آن کمتر خواهد شد. از اسید استیک در تولید دی متیل ترفتالات، به عنوان حلال شیمیایی استفاده می شود.
نام های دیگری که اسید استیک با آنها شناخته می شوند عبارت اند از :
•جوهر سرکه
•اتانوییک اسید
•جوهر انگور
•اسید اتیلیک
•متان کربوکسیلیک اسید
•هیدروژن استات
• اسید استیک گلاسیال
•اسید سرکه
مشخصات فنی اسید استیک
اتانوییک اسید یک مایع بدون رنگ با بو و طعم تند و تیز می باشد که بوی آن تقریبا با بوی سرکه مشابه است. این ماده در غلظت های بالا خورنده بوده و در برخورد با پوست آسیب جدی به آن می رساند.
در دماهای کمتر از ۱۶٫۶ درجه سانتی گراد، این مایع شروع به یخ زدن می کند و شکلی کریستالی به خود می گیرد و به همین دلیل در مواردی به آن اسید استیک گلاسیال نیز گفته می شود که نوع خالص این اسید است.
•نقطه اشتعال : ۱۰۴ درجه فارنهایت
•نقطه جوش : ۱۱۸ درجه سانتی گراد
•نقطه ذوب : ۱۶٫۶ درجه سانتی گراد
•ویسکوزیته : ۱٫۲۲ میلی پاسکال ثانیه
•دانسیته : ۱٫۰۴۹ گرم بر سانتی متر مکعب
•pH استیک اسید : ۲٫۴ (محلول ۱ مولار)
نحوه تولید اسید استیک
به طور کلی تولید این اسیده به دو روش زیر انجام می شود:
۱٫مصنوعی
•اکسیداسیون اتیلن
•کربونیلاسیون متانول
•اکسیداسیون استالدئید
۲٫طبیعی که از طریق تخمیر باکتری صورت می گیرد.
کربونیلاسیون متانول
بیشترین تولید اسید استیک از این روش به دست می آید. در این روش، مونوکسید کربن و متانول با یک دیگر ترکیب شده و استیک اسید را تولید می کنند. این یک فرایند سه مرحله ای است که ترکیب شیمیایی آن شامل موارد زیر می شود:
CH3OH + HI → CH3I + H2O
CH3I + CO → CH3COI
CH3COI + H2O → CH3COOH + HI
اکسیداسیون استالدئید
دومین روشی که برای تولید اسید استیک به کار گرفته می شود، اکسیداسیون استالدئید است. در این روش ترکیبات زیر اتفاق می افتد :
۲ C4H10 + 5 O2 → ۴ CH3CO2H + 2 H2O
۲ CH3CHO + O2 → ۲ CH3CO2H
کاتالیزورهای مورد استفاده در این واکنش کبالت، کروم و منگنز هستند. در روش اکسیداسیون استالدئید محصولات با ارزش جانبی دیگری هم مانند اسید پروپیونیک، اتیل استات، بوتانون، اسید فرمیک و فرمالدئید هم تولید می شوند.
اکسیداسیون اتیلن
اکسیداسیون اتیلن با کمک گرفتن از فرایند واکر، باعث اکسید شدن استالدئید که از اتیلن حاصل شده، می شود. کاتالیزور این واکنش پالادیوم است و از فشار محیط، دما و uv برای تولید اسید استیک بهره می گیرد.
کاربرد استیک اسید چیست؟
صنعت پزشکی
•خاصیت ضدعفونی کنندگی : استفاده در روش های درمانی عفونت گوش، از بین بردن باکتری ها
•غربالگری سرطان رحم
•تولید دارو : اتیل استات، آسپیرین و استون
•کم کردن تورم و قرمزی پوست
•درمان تومور سرطانی
صنعت داروسازی
•تولید قطره گوش
کشاورزی
•از بین بردن علف های هرز
•از بین بردن قارچ گیاهان
تولید چسب
•چسب چوب
•چسب سفید
•چسب نجاری
•چسب کاغذ
•چسب المر
•چسب قوی اتصالات
•در پوشش های کاغذی
•رنگ
•سایر پوشش های صنعتی
•الیاف شیشه ای
•محصولات بهداشتی مانند دستمال کاغذی
•تقویت کننده سنگ ساختمان
نساجی
•رنگرزی پنبه با رنگ های گوگردی
•بالا بردن مقاومت پنبه در برابر نور خورشید
تولید نفت
•حذف گوگرد از نفت سفید
•تسریع کننده
تولید پت
•تولید الیاف پلی استر
•ساخت انواع بطری های آشامیدنی
•مانع رطوبتی در صنعت بسته بندی
•تولید پلاستیک مهندسی
•برای تولید پت به عنوان فیبر در تولید لباس
ترکیبات شیمیایی
•تولید مونومر وینیل استات
•تولید اتانوئیک انیدرید
•تولید ترفتالیک
•تولید استرهای اتانوات
کاربرد خانگی
•تولید سرکه
•پاک کننده خانگی
صنایع غذایی
•طعم دهنده
•تنظیم کننده PH
•اسیدی کننده محیط
•رقیق کردن رنگ ها
•تمیز کننده
•تولید سس کچاپ
•تولید میوه های کنسرو شده
•سس مایونز
•غذاهای دریایی
•تولید لبنیات و گوشت
•آماده سازی ظروف بسته بندی مواد غذایی
سایر کاربردهای اسید استیک
•ضد یخ
•تصفیه آب
•ساخت فیلم
•کافور مصنوعی
•سبک شدن آب های سنگین
•شفافیت بیشتر و جلای رنگ
•خنثی کردن محیط قلیایی
نتیجه گیری
همان طور که خواندید، اسید استیک کاربردهای فراوانی در زمینه های مختلف دارد. فرسان شیمی یکی از تامین کنندگان این محصول است. تنها کافیست با ما تماس گرفته و آن را در حجم مورد نظرتان سفارش دهید.