در این مقاله قصد داریم تا شما را با خواص و کاربردهای خاک رنگبر (Activated bleaching earth ) بیشتر آشنا کنیم و اطلاعات مفیدی در این باره به شما بدهیم. خاک تونسیل یا همان خاک رنگبر، خاکی فعال است که بیشترین کاربرد آن در در تصفیه و رنگبری فرآورده های نفتی و انواع روغن های خوراکی و صنعتی می باشد. در واقع قبل از استفاده نهایی از روغن خوراکی در فرایند حذف ناخالصی ها از خاک رنگبر استفاده می کنند. ارزش این ماده تا سال ۲۰۲۲ معادل ۳٫۵۹ میلیارد دلار بوده است!
خاک رنگبر چیست؟
به کمک خاک تونسیل و قدرت جذب آن می توان کلیه ناخالصی ها مانند پروتئین ها، صابون ها، و کاروتنوئیدها را از روغن ها و چربی هایی که مصرف انسانی دارند حذف کرد.
این خاک نوعی از خاک رس آتاپولژیت می باشد که با روش های طبیعی پردازش شده و ویژگی های بیشتری به آن اضافه و خواص آن را افزایش می دهند.
تاریخچه استفاده از خاک رنگبر
ترکیبات خاک تونسیل شامل سیلیکات آلومینیوم آبدار می شود که خود حاوی موادی مثل آتاپولژیت، مونت موریلونیت و کائولینیت است. مقدار بسیار کمی از کوارتز و کلسیت نیز در آن به چشم می خورد. مهم ترین تولید کننده خاک رنگبر آمریکا است که در سال ۲۰۱۵ موفق شد، ۷۰ درصد سیلیکات آلومینیوم آبدار را از رسوبات آتشفشانی خاک خود به دست آورد. کشورهایی که در رده های بعدی تولید این ماده قرار می گیرند، ژاپن و مکزیک هستند.
این خاک که با نام fuller earth نیز شناخته می شود، در مصر باستانو هنگام شستن پشم و از بین بردن چربی های استفاده می شده است. از شواهد به دست آمده از پاپیروس های کشف شده مصر باستان، در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد، از پودر شست و شویی استفاده می کرده اند که شامل خاک رس، سود سوزآور و جوش شیرین بوده است!
در هند از این ماده برای پاک کردن سنگ مرمر استفاده می شود. چرا که خاک رنگبر به راحتی آلودگی ها، جرم ها و گرد و غبار و سطحی را حذف می کند و درخشش زیادی به سنگ می بخشد.
عملکرد کلی خاک رنگبر
قبل از استفاده و رساندن روغن های گیاهی به دست مشتری باید از خالص بودن آن اطمینان حاصل کرد. این تصفیه به منظور اهداف بهداشتی و تجاری انجام می شود. فرایند رنگبری شامل استفاده از خاک رس یا رنگبر است. اما به دلیل نام گذاری این فرایند، تنها این به ذهن می رسد که تنها کاربری این ماده شفاف کردن روغن هاست! در صورتی که عملکرد این خاک فعال بسیار فراتر رفته و کلیه آلودگی ها را حذف و تاثیر مثبتی روی طعم و ظاهر روغن می گذارد.
در فرایند رنگبری با خاک تونسیل، فلزات، صمغ، محصولات اکسیداسیون و صابون ها حذف و کاروتنوئیدها و کلروفیل های روغن کاهش پیدا می کنند.
Ca-bentonite+2H+⟶H-bentonite+Ca2+
کاربرد خاک رنگبر
رنگبری یا بلیچینگ روغن قبل از کلیه فرآوری های دیگر روی آن انجام می شود. این خاک با توجه به نوع و ویژگی های هر روغن و سطح آلودگی که دارد ممکن است تا ۴ درصد از کل هزینه تصفیه کننده ها را به خود اختصاص دهد.
عملکرد خاک رنگبر به این صورت است که با از بین بردن باکتری ها، مس، آهن و فسفر و همچنین فلزات سنگین، رنگ شفافی به روغن می بخشد. این خاک با حذف اسیدهای چرب آزاد، اندیس پراکسید و پروفیل به ماندگاری بیشتر روغن کمک می کند.
البته این تنها کاربرد خاک رنگبر نیست و سایر کاربردهای آن عبارت اند از :
•به عنوان گل حفاری
•تهیه دوغاب برای جلوگیری از نشت آب در سدها
•تولید سرامیک
•گلوله کردن آهن و سایر مواد معدنی
•خوراک دام و طیور
•استفاده در ماسه ریخته گری
•تولید انواع شوینده ها و تمیز کننده ها
•استفاده در بستر خواب حیوانات
•استفاده در فرمولاسیون سم های حیوانی و گیاهی
•در صنایع کاغذ سازی به عنوان پر کننده
•در تهیه خمیر دندان به عنوان ساینده ضعیف
•در کشاورزی و باغبانی برای تولید کمپوست و کود
•در صنایع شیمیایی برای جذب مواد رادیو اکتیو، تولید سولفور و استخراج قیر طبیعی
•استفاده در پودرهای آتش نشانی
•فرایند بتونه کاری
•تاسیسات فاضلاب
•حامل آفت کش ها
•استفاده در جلوه های ویژه فیلم ها و سریال ها برای نشان دادن انفجار
•در مراکز شیمیایی، بیولوژیکی و هسته ای از این ماده برای ضد عفونی کردن لباس افراد استفاده می شود.
•استفاده در خشک شویی به عنوان حلال
نحوه فعال سازی خاک رنگبر
فعالسازی دو روش شیمیایی و فیزیکی برای فعال سازی خاک تصفیه وجود دارد که متداول ترین آن روش شیمیایی و استفاده از اسید است که بنتونیت ها را فعال می کند. اسیدهای مورد استفاده در این فرایند اسید سولفوریک یا اسید کلریدریک هستند که کاتیون ها را با پروتون های اسید جا به جا می کنند. با این روش ها حجم خلل و خصوصیات بافتی خاک بهبود داده می شود.
سخن نهایی
فرسان شیمی یکی از مطمئن ترین تامین کنندگان خاک رنگبر در ایران است که این محصول را با کیفیت بالا در اختیار کارخانجات و تولیدی های مختلف قرار می دهد. کافیست با ما تماس بگیرید و محصول مورد نظر را در حجم دلخواه سفارش دهید.