یکی از موادی که به عنوان حلال ترکیبات معدنی و عامل کاهش دهنده واکنش ها نقش زیادی دارد، هیدرازین هیدرات (Hydrazine hydrate) است. این ماده بی رنگ بویی شبیه به آمونیاک دارد و قابل اشتعال نیز هست.

هیدرازین هیدرات چیست؟

 از هیدرازین هیدرات برای تجزیه کاتالیزوری هیدروژن پراکسید استفاده می شود. از دیگر کاربردهای آن ترکیب شدن با متانول و استفاده به عنوان پیشران موتور موشک است. 

فرمول شیمیایی هیدرازین هیدرات H6N2O است که نشان دهنده وجود هیدروژن و نیتروژن در آن می باشد. این ماده با خاصیت بازی، در حالت بی آب بسیار سمی است. از ویژگی های فنی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد. 

•جرم مولکولی : ۳۲٫۰۴۶ گرم بر مول

•حلالیت در آب : در تمام حل کننده های قطبی آلی حل می شود. 

•ویسکوزیته : ۰٫۳۲ cP در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد

•دمای ذوب : -۵۱٫۰۴ درجه سانتی گراد 

•دمای جوش : ۱۲۰٫۱ درجه سانتی گراد

نحوه تولید هیدرازین هیدرات

هیدرازین هیدرات با سه روش مختلف امکان تولید دارد:

روش اول: راشینگ

این روش مهم ترین روش ساخت هیدرازین هیدرات است. طی این فرایند در ابتدا سه ماده هیپوکلریت سدیم، آمونیاک و کلر آمین وارد عملیات اکسید می شوند. سپس آمونیاک اضافی و کلر آمین و سدیم هیدروکسید با یکدیگر واکنش داده و در نهایت هیدرازین هیدرات تولید می شود. یکی از محصولات فرعی این واکنش، سدیم کلرید است. 

روش دوم: کتازین

کتازین نیز زیر مجموعه راشینگ محسوب می شود. در این روش آمونیاک و کلر و کتون آلیفاتیک اکسید شده و در نهایت هیدرازین هیدرات به دست می آید. 

روش سوم: پراکسید

در این روش آمونیاک در کنار کتون با هیدروژن پراکسید، اکسید می شود. 

کاربرد هیدرازین هیدرات

می دانیم که این ماده سمی و خطرناک است. با این حال به دلیل خواصی که دارد در صنایع بسیاری به کار گرفته می شود. 

•در تولید داروهای ضد دیابت به طور گسترده استفاده می شود. همچنین در داروهای آرامبخش نیز قابل استفاده است.

•استفاده در مراحل مختلف کشاورزی مثل بهبود رشد گیاهان و یا تولید حشره کش ها و ضد آفت ها 

•به کارگیری در صنایع دفاعی مثل پیش سازهای گازی و سوخت موشک 

•جلوگیری از خوردگی تجهیزات در پالایشگاه ها و نیروگاه ها. در دیگ های بخار کلرید بالایی وجود دارد. به همین علت امکان خوردگی با اکسیژن نیز افزایش می یابد. هیدرازین هیدرات می تواند با اکسیژن واکنش دهد و این عصر را از بین ببرد.

•استفاده در تولید فوم های پلیمری برای ایجاد پف در آن ها 

•در سنتزهای شیمیایی به عنوان یک واسطه به کار گرفته می شود. 

•سوخت ماهواره ها از نوع بدون آب هیدرازین هیدرات تامین می شود. 

•در فرایند تولید پلاستیک از مشتقات هیدرازین هیدرات کمک گرفته می شود. 

•جلوگیری از اکسیداسیون بویلرها در فشار بالا 

•کنترل ph دیگ های صنعتی 

•تولید سموم دفع قارچ 

•رنگ کردن پارچه ها در صنایع نساجی. هیدرازین هیدرات یک عامل رنگ دهی و اصلاح کننده سطح به شمار می رود.

•در تصفیه آب برای از بین بردن آلاینده هایی مثل Br2، NOx و Cl2

•مهار اکسیژن در سایت های صنعتی پر فشار 

•عملیات خالص سازی فلزات گرانبهایی که از معادن استخراج می شوند. 

کار با هیدرازین هیدرات چه خطراتی دارد؟ 

گفتیم که هیدرازین هیدرات یک ماده بسیار سمی است. بنابراین نیاز به رعایت نکات ایمنی بسیاری دارد. این ماده با قرارگیری در کنار اکسید کننده ها به سرعت آتش می گیرد. همچنین برخورد آن با پوست می تواند برای سلامتی خطرات زیادی داشته باشد. به همین علت افرادی که تماس مستقیم با هیدرازین هیدرات دارند باید از لباس ایمنی، دستکش، ماسک و عینک استفاده کنند. استنشاق و بلع آن نیز ممکن است با مرگ فرد مسموم همراه شود! 

در صورتی که هیدرازین هیدرات حرارت ببیند گازهای سمی تولید می کند که این گازها سوزش آور و خورنده هستند. حتی در دماهای بالاتر ظرف حاوی هیدرازین هیدرات امکان انفجار دارد. سازمان های مختلفی مانند NIOSH، OSHA و ACGIH برای کارگرانی که با این ترکیب به طور مستقیم برخوردارند، قوانینی تعریف کرده اند. به طور مثال آن ها مجاز هستند که در ۸ ساعت کاری تنها ۱ ppm هیدرازین استفاده نمایند. 

سخن نهایی

تولید کننده های اصلی این ترکیب در اروپا و در درجه اول آلمان است. بعد از آن نیز بریتانیا، فرانسه و ایتالیا مهمترین تولیدکنندگان هیدرازین هستند. البته این ماده در آمریکای شمالی (ایالات متحده آمریکا) و آسیا اقیانوسیه (چین) نیز ساخته می شود. در ایران نیز تامین کنندگان، این محصول را وارد و در اختیار تولیدکنندگان قرار می دهند. فرسان شیمی یکی از اصلی ترین فروشندگان هیدرازین هیدرات است و این ماده را در وزن سفارشی به سراسر ایران ارسال می نماید. کافیست با مشاوران ما تماس گرفته و راهنمایی ثبت سفارش را از آنها درخواست نمایید. 

به دلیل نوسانی بودن قیمت دلار، تنها راه اطلاع و استعلام از قیمت هیدرازین و سایر محصولات شیمیایی وارداتی با کارشناسان فرسان شیمی در ارتباط باشید. همکاران ما آماده ارائه مشاوره و پشتیبانی شما عزیزان می باشند.