همه ما کلر را به عنوان یکی از رایج ترین عناصر شیمیایی می شناسیم که بیشترین کاربردش در صنعت تصفیه آب است. چرا که ویژگی بارز آن سفید کنندگی و گندزدایی است. اما این ماده شیمیایی کاربردهای دیگری هم دارد. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با ترکیبات کلر و مزایا و معایب آن بیشتر آشنا شویم. 

کلر چیست؟

در قدم اول لازم است که بدانیم کلر و ماهیت آن چیست؟ کلر یک هالوژن پرکاربرد است که در جدول عناصر شیمیایی جزء گروه IV قرار می گیرد. نماد آن CL بوده و گازی سبز رنگ، بد بو و سمی است. 

از بین بردن آلودگی ها، باکتری ها و انواع قارچ در آب و همچنین خاصیت اکسید کنندگی بالا، از جمله ویژگی های بسیار مهم کلر است. کاربرد کلر محدود به صنعت آب و فاضلاب نیست و به عنوان یک ماده آلی در تولید پلاستیک و سایر مواد شیمیایی نیز به کار می رود. 

زمانی که کلر با آب ترکیب می شود، اسید هیپوکلرو HOCL تولید شده که خود عامل اصلی ضد عفونی شدن آب است. این اسید قدرتمند به سرعت به پاتوژن ها و میکروب ها حمله کرده و آن ها را از بین می برد. 

ویژگی های شیمیایی و فیزیکی کلر 

همان طور که در بالا هم اشاره کردیم کلر یک ماده گازی شکل است که اغلب با رنگ زرد مایل به سبز دیده می شود. نام کلر نیز به دلیل سبز بودن رنگ آن، از واژه chloros گرفته شده است. از این ماده به عنوان هالوژنی یاد می کنند که قابلیت تولید نمک را دارد. تعداد ایزوتوپ های کلر ۹ تا است که همگی به جز کلر با اعداد جرمی ۳۵ و ۳۶ و ۳۷ پایدار هستند. 

•نقطه جوش : -۳۴ درجه سانتی گراد

•جرم اتمی : ۳۵٫۴۵۳ گرم بر مول

•دارای خاصیت اکسید کنندگی

•واکنش پذیری بسیار بالا

نحوه تولید کلر چگونه است؟

کلر عنصری است که به طور معمول در ترکیبات دارای کلسیم و همچنین در نمک خوراکی یافت می شود. با توجه به این موضوع با کمک فرایند الکترولیز در محلول آب و نمک، می توان کلر را از سدیم جدا کرد. فرایند الکترولیز برای تولید کلر با سه روش امکان پذیر است:

۱٫الکترولیز سلول جیوه : برای تولید کلر در حجم صنعتی از این روش استفاده می شود.

۲٫الکترولیز سلول دیافراگم : این روش تقریبا شبیه به روش سلول جیوه است با این تفاوت که انرژی کمتری لازم دارد. 

۳٫الکترولیز غشایی : آخرین و جدیدترین روش تولید کلر، الکترولیز غشایی است که در فرایند خود از ممبران پلیمری استفاده می کند. 

کاربردهای کلر چیست؟

۱٫تصفیه آب : پاکسازی آب با کلر هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و هم قدرت و سرعت عمل بیشتری در پاکسازی آب دارد. این ماده تمامی باکتری ها و عوامل بیماری زا را از آب جدا می کند.

۲٫تولید دارو : جالب است که بدانید بسیاری از داروهایی که تولید می شوند، در ترکیبات خود از کلر استفاده می کنند. به طور مثال آنتی سپتیک ها که برای از بین بردن جای زخم و سوختگی کاربرد دارند، از کلر تهیه می شوند. 

۳٫فناوری : تهیه پلیمرها، رشته های مصنوعی و حلال های کلر، سخت افزار رایانه، تراشه های سیلیکونی، رنگ، پلاستیک، حشره کش ها و سرد کننده ها از جمله کالاهای تجاری هستند که در خود عنصر کلر را جای داده اند. 

۴٫کشاورزی : از بین بردن آفات و ویروس های زمین های زراعی و باغات با کمک محلول هایی مثل سدیم هیپوکلریت و کلسیم هیپوکلریت انجام می شود که هر دو دارای کلر هستند. کلر از انتقال میکروب به درون محصولات کشاورزی جلوگیری می کند. 

۵٫بدن انسان : کلر حتی در بدن انسان هم یافت می شود. ترکیبی از کلر، سدیم و آب به پخش مایعات در بدن کمک ویژه ای می کنند. 

۶٫در صنعت نساجی و رنگرزی

۷٫فرآیندهای ضد عفونی کنندگی در تولید مواد غذایی

۸٫تولید فراورده های نفتی

۹٫تولید مواد شوینده سفید کننده

انواع کلر 

•هیپوکلریت سدیم یا آب ژاول

•هیپوکلریت کلسیم

•اسید هیپوکلرو یا گاز کلر

•دی اکسید کلر (Chlorine Dioxide)

نکات ایمنی در زمان استفاده از کلر

عنصر کلر باید به صورت تازه مورد استفاده قرار بگیرد چرا که ماندگاری کمی دارد و اگر بیش از ۲ هفته از تولید آن بگذرد، در صورت ترکیب با آب مزه تلخی به آن می دهد. این ماده باید در انبارهای خشک و خنک و تاریک و در ظروف پلاستیکی یا شیشه ای نگهداری شود. در زمان استفاده از کلر مراقب لباس و سایر لوازم خود باشید زیرا در صورت تماس با این ماده، رنگ خود را از دست می دهد. کلر بوی بسیار تند و نا مطبوعی دارد که می تواند به محیط خود انتقال دهد. بنابراین هیچگاه ظروف حاوی کلر را در نزدیکی مواد غذایی نگهداری نکنید. 

جمع بندی

کلر نسبت به سایر مواد شیمیایی قیمت مناسب تری و کاربرد بسیاری دارد. برای خرید این محصول می توانید از طریق مجموعه فرسان شیمی اقدام کرده و آن را در کمترین زمان ممکن تهیه نمایید. برای مشاوره خرید کلر و دریافت بهترین قیمت کلر با کارشناسان بخش فروش ما در تماس باشید .